Cúm mùa không đơn thuần là bệnh cảm sốt thông thường như nhiều người vẫn nghĩ. Theo thống kê toàn cầu, trung bình mỗi phút có 1 người tử vong vì cúm mùa. Đặc biệt, trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền là nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được phòng ngừa đúng cách.

Trong bối cảnh thời tiết giao mùa, ô nhiễm không khí gia tăng và môi trường sống đông đúc, tiêm vaccine cúm đầy đủ và đúng lịch được xem là biện pháp phòng ngừa chủ động, hiệu quả và bền vững nhất hiện nay.

Xem thêm:

Cơ thể mất nước dù uống nước thường xuyên? Nguyên nhân vì sao?

Cúm Mùa Những Nguyên Tắc Dinh Dưỡng Quan Trọng Giúp Bạn Nhanh Hồi Phục

8 THỨC UỐNG ĐIỆN GIẢI TỐT NHẤT CHO SỨC KHỎE

Bổ sung nước và điện giải đúng cách khi mắc sốt xuất huyết

1. Bệnh cúm mùa là gì? Vì sao cúm nguy hiểm hơn bạn nghĩ?

1.1. Nguyên nhân

Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm đường hô hấp cấp tính do virus Influenza gây ra, có tốc độ lây lan rất nhanh qua:

• Giọt bắn khi ho, hắt hơi

• Tiếp xúc gần, dùng chung đồ cá nhân

• Tay chạm vào mắt, mũi, miệng có dính virus

Các chủng virus cúm thường gặp bao gồm:

• Cúm A: A/H1N1, A/H3N2

• Cúm B: dòng Victoria và Yamagata

• Cúm C (ít gặp hơn)

Đáng lưu ý, virus cúm B rất khó dự đoán sự lưu hành, nhưng hoàn toàn có thể gây gánh nặng bệnh tật tương đương cúm A, đặc biệt ở trẻ em.

1.2. Biểu hiện và biến chứng nguy hiểm

Người mắc cúm mùa thường có các triệu chứng:

• Sốt cao đột ngột

• Đau đầu, đau nhức cơ

• Mệt mỏi, chán ăn

• Sổ mũi, đau họng, ho

Nếu không được theo dõi và chăm sóc đúng cách, cúm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Viêm phổi

• Viêm tai giữa

• Viêm cơ tim

• Suy hô hấp

• Tử vong (đặc biệt ở trẻ nhỏ và người cao tuổi)

Theo thống kê, mỗi năm có khoảng 90 triệu trẻ em trên thế giới nhiễm cúm, trong đó không ít trường hợp diễn tiến nặng.

2. Vaccine cúm Giải pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả

2.1. Vì sao cần tiêm vaccine cúm mỗi năm?

Vaccine cúm không phải là loại vaccine chỉ cần tiêm một lần là có thể bảo vệ lâu dài. Nguyên nhân chính nằm ở đặc điểm sinh học của virus cúm đây là loại virus có khả năng biến đổi rất nhanh. Mỗi năm, cấu trúc kháng nguyên trên bề mặt virus cúm có thể thay đổi, khiến kháng thể được tạo ra từ lần tiêm vaccine trước hoặc từ lần mắc cúm trước đó không còn nhận diện hiệu quả virus cúm mới đang lưu hành. Do đó, việc đã từng tiêm phòng hoặc từng mắc cúm không đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ được bảo vệ vững chắc trong những mùa cúm tiếp theo.

Hàng năm, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cùng các trung tâm giám sát cúm trên toàn cầu liên tục theo dõi sự lưu hành và biến đổi của các chủng virus cúm A và cúm B. Dựa trên dữ liệu này, WHO đưa ra khuyến cáo về thành phần vaccine cúm phù hợp cho từng mùa dịch. Chính vì vậy, vaccine cúm được sản xuất và cập nhật lại mỗi năm nhằm tăng mức độ tương đồng với các chủng virus cúm đang lưu hành, từ đó nâng cao hiệu quả phòng bệnh cho cộng đồng.

Bên cạnh yếu tố biến đổi của virus, hiệu lực bảo vệ của vaccine cúm cũng chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian nhất định. Sau khi tiêm vaccine, cơ thể tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại virus cúm, tuy nhiên nồng độ kháng thể này sẽ giảm dần theo thời gian. Thông thường, khả năng bảo vệ của vaccine cúm duy trì hiệu quả trong khoảng 6 đến 12 tháng và suy giảm rõ rệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi cũng như những người có hệ miễn dịch yếu. Vì vậy, việc tiêm nhắc lại vaccine cúm mỗi năm là cần thiết để duy trì mức kháng thể bảo vệ ổn định.

Nhiều nghiên cứu y học đã chứng minh rằng tiêm vaccine cúm hàng năm giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc cúm cũng như các biến chứng nguy hiểm liên quan đến bệnh. Theo thống kê, vaccine cúm có thể giúp giảm khoảng 60% các bệnh lý liên quan đến cúm và giảm từ 70-80% nguy cơ tử vong do cúm. Đối với trẻ nhỏ, việc tiêm vaccine cúm không chỉ giúp giảm số ngày sốt, hạn chế nguy cơ viêm phổi, viêm tai giữa mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe của cả gia đình thông qua việc giảm lây lan trong cộng đồng.

Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, còn non yếu và dễ bị tổn thương khi tiếp xúc với virus cúm. Việc tiêm vaccine cúm đều đặn mỗi năm giúp “huấn luyện” hệ miễn dịch của trẻ nhận diện virus cúm tốt hơn, giảm nguy cơ bệnh diễn tiến nặng và hình thành hàng rào miễn dịch vững chắc trong giai đoạn giao mùa thời điểm virus cúm bùng phát mạnh. Khi cả gia đình cùng tiêm phòng đầy đủ, nguy cơ lây nhiễm chéo trong sinh hoạt hàng ngày cũng được hạn chế đáng kể.

Có thể thấy, tiêm vaccine cúm mỗi năm là biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả nhất hiện nay trước sự biến đổi khó lường của virus cúm. Kết hợp tiêm vaccine đúng lịch với chế độ sinh hoạt lành mạnh, dinh dưỡng hợp lý và chăm sóc cơ thể đúng cách sẽ giúp bảo vệ trẻ nhỏ và cả gia đình trước những nguy cơ do cúm mùa gây ra.

2.2. Vaccine cúm 4 chủng Bảo vệ toàn diện hơn

Trước đây, tại Việt Nam chủ yếu sử dụng vaccine cúm 3 chủng, chỉ bao gồm:

• 2 phân típ cúm A

• 1 dòng cúm B

Hiện nay, vaccine cúm 4 chủng đã được triển khai, bao gồm:

• A/H1N1

• A/H3N2

• B/Victoria

• B/Yamagata

Ưu điểm nổi bật của vaccine cúm 4 chủng:

• Phạm vi bảo vệ rộng hơn

• Giảm nguy cơ “lệch dòng” cúm B

• Phù hợp với xu hướng lưu hành virus hiện nay

Có thể xem đây là “chiếc khiên” vững chắc giúp bảo vệ sức khỏe cho trẻ nhỏ và cả gia đình, đặc biệt trong mùa thu – đông.

3. Lịch tiêm vaccine cúm khuyến cáo

3.1. Đối với trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi chưa từng tiêm cúm

• Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên

• Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 4 tuần

• Sau đó: Tiêm nhắc lại 1 mũi mỗi năm

3.2. Trẻ dưới 9 tuổi đã từng tiêm cúm, trẻ từ 9 tuổi và người lớn

• Tiêm 1 mũi mỗi năm

Tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên đều được khuyến cáo tiêm vaccine cúm hàng năm.

4. Các biện pháp phòng ngừa cúm mùa song song với tiêm vaccine

Bên cạnh tiêm vaccine, mỗi gia đình cần duy trì các thói quen phòng bệnh khoa học:

• Rửa tay đúng cách, thường xuyên

• Che miệng khi ho, hắt hơi

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài

• Giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh

• Vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý

• Giữ không gian sống sạch sẽ, thông thoáng

• Duy trì nhiệt độ phòng trên 20°C, độ ẩm ≥ 50%

Đặc biệt, khi trẻ bị sốt hoặc mệt do cúm, bù nước và điện giải đầy đủ giúp hạn chế tình trạng mất nước, hỗ trợ cơ thể phục hồi tốt hơn. Các sản phẩm nước bù điện giải an toàn, phù hợp cho trẻ nhỏ như ZOZO có thể được sử dụng theo hướng dẫn để hỗ trợ chăm sóc trong giai đoạn bệnh (không thay thế thuốc điều trị).

5. Ai cần đặc biệt chú trọng tiêm vaccine cúm?

• Trẻ nhỏ

• Người cao tuổi

• Người mắc bệnh mạn tính: tim mạch, tiểu đường, COPD

• Người suy giảm miễn dịch

• Người đang điều trị ung thư

• Gia đình có trẻ nhỏ sống chung với người lớn tuổi

Đối với người cao tuổi, ngoài vaccine cúm, vaccine phế cầu cũng được khuyến cáo để phòng viêm phổi hiệu quả hơn.

Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả nếu được tiêm vaccine cúm 4 chủng đúng lịch và duy trì lối sống khoa học. Chủ động tiêm phòng không chỉ bảo vệ bản thân mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng và những người thân yêu trong gia đình.

Hãy chủ động tiêm vaccine cúm mỗi năm và chăm sóc sức khỏe toàn diện cho bé bằng dinh dưỡng hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ và bù nước điện giải đúng cách cùng ZOZO.